Tocht van 1956

Met een sprookjesachtig effect van lichte sneeuwval startte die ochtend De Elfstedentocht. De verwachtingen waren bij aanvang hoog gespannen met grote namen aan de start. Vanaf IJlst is er een kopploeg van 30 man met daarin vele prominenten uit vorige edities. Bij het passeren van iedere plaats wordt er naar favoriet Jeen van den Berg gezocht en gevraagd: ‘zit hij nog bij de kopploeg?’.

De wedstrijd

Tussen Harlingen en Franeker is het ijs slecht, waardoor het meer lopen is dan schaatsen. In ‘de hel van het noorden’ moet de beslissing vallen. Een kopploeg van acht begint, maar daar vallen al snel rijders van af. Ook Jeen van den Berg kampt al sinds Bolsward met vermoeidheidsverschijnselen en kan het tempo niet meer bijhouden. Hij wisselde van schaatsen en zette na vijftien moeilijke opstart minuten in zijn eentje toch de achtervolging in.

Om één uur was al op de radio te horen dat de 5 mannen van de kopgroep niet zouden gaan sprinten, maar gezamenlijk over de finish wensten te gaan. Hierdoor wist heel Nederland al van het plan, behalve de Friesche Elfsteden Vereniging. Zij waren te druk om dit nieuws op te pikken. Op de terugweg van Dokkum naar Leeuwarden passeerde Van den Berg hen in tegengestelde richting al kort na Dokkum. Hij had eerder geprotesteerd op het plan samen over de finish te gaan. De kopploeg versnelde dan ook geschrokken het tempo.

Bij de Oldehove had zich een grote menigte toeschouwers verzameld, maar applaus en gejuich klonk er nauwelijks toen het vijftal hand in hand over de finish schaatste. Meteen ontstonden er discussies. Zou er geloot worden voor een winnaar zoals in het wedstrijdreglement stond of werd de groep gediskwalificeerd voor het hand in hand (‘opgelegd’) rijden? Na het vijftal kwam Van den Berg over de finish die als favoriet wel met  luid onthaal ontvangen werd. Even ging er rond dat hij als winnaar naar voren zou komen, maar na geruime tijd kwam het bestuur met de beslissing: er zouden deze keer geen prijzen worden uitgereikt.