Historie
Tragiek en triomf in één dag gevangen
Als we terugblikken in de geschiedenis werden er al lang voor de eerste officiële Elfstedentocht verschillende tochten georganiseerd. Allemaal op initiatief van rijders en niet officieel georganiseerd. Het was Pim Mulier die een oproep deed bij de Friesche IJsbond om een eerste georganiseerde tocht uit te schrijven. Tijdens een vergadering van de Friesche IJsbond op 18 december 1908 werd het punt van Mulier ingebracht om de Elfstedentocht te organiseren. Met enige discussie werd dit idee omarmt en is er besloten de eerste tocht te organiseren.
Oprichting van de Vereniging
Na de Elfstedentocht in 1909 was er veel discussie over de kwestie wedstrijd of prestatietocht. De Friesche IJsbond was van mening dat de tocht alleen een prestatietocht zonder wedstrijd moest zijn. Onder andere Mulier en Hepkema wilden beiden. Op 15 januari 1909 was onder leiding van Hepkema de oprichting van Vereniging De Friesche Elfstedentocht een feit. Hepkema organiseerde vanuit zijn bestuurdersrol acht edities van de Elfstedentocht. Pim Mulier ontwierp het Elfstedenkruisje zoals we die nu nog kennen.
De route
De Elfstedentocht brengt de deelnemers langs de elf steden die ooit stadsrechten hebben ontvangen. De start en finish van de tocht op schaatsen is in Leeuwarden. De eerste vier tochten en de tocht van 1941 werden in de tegengestelde richting gereden. Van Leeuwarden eerst naar Dokkum. Alle andere 10 edities werden gereden van Leeuwarden naar Sneek, IJlst, Sloten, Stavoren, Hindelopen, Workum, Bolsward, Harlingen, Franeker en vanaf Dokkum weer terug naar Leeuwarden.
Vrouwen in de wedstrijd
In 1985 konden er voor het eerst vrouwen aan de wedstrijd deelnemen. In dat jaar was de eerst aankomende vrouw Lenie van der Hoorn – Langelaan (07.33), in 1986 Tineke Dijkshoorn – Olsthoorn (07.55), in 1997 Klasina Seinstra (07.49) Vanaf de volgende tocht is er een aparte wedstrijd voor vrouwen. Er komt dan ook voor het eerst officieel een winnares.
Vijftien edities
Vanaf 1909 hebben er in totaal 15 edities van de Elfstedentocht plaatsgevonden. Waar in totaal 4.787 wedstrijddeelnemers gestart zijn en 78.576 toerrijders. In de tocht van 1963, de hel van ’63, haalde maar 0,7%, 127 schaatsers, de finish. Coen de Koning, Auke Adema en Evert van Benthem wisten de tocht twee keer te winnen. De snelste tijd ooit reed Van Benthem in 1985. In 6 uur en 47 minuten wist hij de tocht te volbrengen. Het wachten is nu op de 16e editie…
Winnaars
Datum | Deelnemer | Woonplaats | Rijtijd |
zaterdag 2 januari 1909 | M. Hoekstra | Warga | 13.50 |
woensdag 7 februari 1912 | C.C.J. de Koning | Arnhem | 11.40 |
zaterdag 27 januari 1917 | C.C.J. de Koning | Arnhem | 9.53 |
dinsdag 12 februari 1929 | K. Leemburg | Leeuwarden | 11.09 |
zaterdag 16 december 1933 | A. de Vries S. Castelein |
Dronrijp Wartena |
9.05 |
dinsdag 30 januari 1940 | P. Keizer A. Adema C. Jongert D. van der Duim S. Westra |
De Lier Franeker Alkmaar Warga Warmenhuizen |
11.30 |
donderdag 6 februari 1941 | A. Adema | Franeker | 9.19 |
donderdag 22 januari 1942 | S. de Groot | Weidum | 8.44 |
zaterdag 8 februari 1947 | J. van der Hoorn | Ter Aar | 10.51 |
woensdag 3 februari 1954 | J. van den Berg | Nijbeets | 7.35 |
dinsdag 14 februari 1956 | Geen prijs uitgereikt | - | |
vrijdag 18 januari 1963 | R. Paping | Ommen | 10.59 |
donderdag 21 februari 1985 | E. van Benthem | St. Jansklooster | 6.47 |
woensdag 26 februari 1986 | E. van Benthem | St. Jansklooster | 6.55 |
zaterdag 4 januari 1997 | H. Angenent | Alphen a/d Rijn | 6.49 |